top of page

Atça

Tünkut Akata

4 Ağu 2024

Türkiye'nin ilk modern planlı ve tek ışınsal meydanlı kent planına sahip Atça.

Paris Olimpiyatları'na gidemeyip Charles de Gaulle Meydanı'nın tadını çıkaramayanlar için bir tavsiye vereceğim.


Türkiye'nin ilk modern planlı ve tek ışınsal meydanlı kent planına sahip Atça.


Yunan işgalinde yok olan kasabayı 1924 yılında Abdi bey pek sevdiği Paris'ten ilham alarak düzenliyor. 


Bir dairesel meydan ve 8 aksta kasabayı kurgulamakla kalmıyor bir de modern kentlerin uzantısı gibi ızgara sistemi uyguluyor.


...


Karya kentlerini; Nysa, Orthasia ve Mastaura'yı gezeyim diyerek yola çıktım. (Nysa, antik kentlerin içinde çok iyi durumda diyebilirim)


40 derece sıcakta, Karia kentlerinin ortasında kalan, bayağıdır görmek istediğim bu kasabada tam da meydanda ağaçların gölgesinde çay bahçesine oturdum ve püfür püfür Menderes Ovası rüzgarı bize eşlik etti. 


Meydanda otururken tüm kent okunuyordu. Bu meydanı çevreleyen; Belediye binası, İşbankası, cami, postane, marketler...


Zaten kasaba ölçeğinde tam olması gereken de bu özelliktir, yani okunabilir tanımlanabilir bir kent.


Her bir aksı fotoğrafladım, akslara dikilmiş ağaçlar büyümüş, '50 öncesi şahane birkaç yapı da kalmış. 

Mütevazı yapısına özen gösterdiği için özellikle İşbankası'nı tebrik ederim.


Çeper tamamen tarıma ayrılmış, enfes tam olması gereken. Okullarının çoğu çok şirin ve okumak için özendirici güzellikteler.


...



Elbette iç Ege kasabası, kalkınma imkanları çok sınırlı ama bir iki iyi müdahaleyle tam bir cazibe merkezi haline gelebilir potansiyele sahip.


Gerçi her gittiğim Ege kasabasında bunu yaşıyorum, belediye başkanlarına denk gelsem ve yarım saatte nelere sahip olduklarını anlatabilsem diye hayıflanıp eve dönüyorum. 


...


Atça'dan çıkarılması gereken notlar ise...


Bakın tam da böyle bir planlamayla dünyanın en yaşanılası kasabalarına sahip olabiliriz. 


Sadece biraz tarihsel özen ve doğayla barışık yapılar,


Yeni değil koruma üzerine vizyoner belediye politikaları,


Ekonomik döngü sağlayabilecek özgün yapılanmalar,


Yerel halkın farkındalığı ve özeni,


Mütevazı ve okunaklı bir imar planı ise başlangıç için gayet yeterli. 


...


Atça'ya gittiğinizde meydanda otururken ve sokaklarını gezerken ne demek istediğimi anlayacaksınız. 





bottom of page